Diagnostiek van het woon- werkverkeerEen praktische handleiding Sin DeclercUitrit4.beSin.declerc@uitrit4.be

Wat is de diagnostiek van het woon-werkverkeer?De diagnostiek-bevraging is een initiatief van de federale overheidsdienst mobiliteit (FOD MOB). Bedrijven die meer dan 100 personeelsleden tewerk stellen, moeten om de drie jaar een enquête invullen over woonwerkverkeer.De enquête moet ingevuld te worden voor elke vestigingsplaats met meer dan 30 personeelsleden (personeelslid vertrekt er ‘s ochtends en beëindigt er de dag minstens 50% van de werkdagen).De rapportage is pas compleet als het resultaat van een overleg met personeelsafgevaardigden mee is opgenomen.

Wat is de diagnostiek?+ 100+30Overleg personeel verplichtElke 3 jaar

Wat is het doel van de diagnostiek? Oorspronkelijk was de diagnostiek vooral gericht op het verzamelen van statistisch materiaal over woon-werkverplaatsingen, zodat het beleid zich hierop kon baseren. Sinds de derde bevraging (2011-2012) is er een sterke klemtoon op de bedrijfsinterne dialoog over de enquêteresultaten. Immers, met bestuderen alleen verandert er niets aan de files. Daarvoor is doelgerichte actie nodig ‘op het terrein’. De overheid geeft door de verplichte dialoog aan, dat het aan bedrijven is om samen met de personeelsleden verantwoordelijkheid op te nemen.

Doel van de diagnostiek

Hoe zit het bij u?Hoe zit het op grote schaal met de verkeers- stromen?Welke maat-regelen zijn zinvol bij u? (ontbreekt: welke fiscale regelingen zijn er ter ondersteuning)Welke maat-regelen moet de overheid nemen?1. Informatie verzamelen(voor bedrijf, overheid, openbaar vervoersmaatschappijen)2. Bewustmaking en keuzemoment na overleg met werknemers

Sanctie bij niet uitvoeren?Sanctie bij niet invullen?

Wat als je de diagnostiek niet invult?Bedrijven die onder de doelgroep vallen en die nalaten tijdig de enquête in te dienen, zijn in principe strafbaar. De diagnostiek is één van de documenten die aan de ondernemingsraad (of equivalent) moet worden voorgelegd. Gebeurt dit niet, dan gelden de straffen van artikel 15 uit de wet van 20 september 1948 (strafmaat: sectie V van deze wet). Het is de FOD Werkgelegenheid die voor het toezicht instaat.

Wat als je de diagnostiek niet uitvoert?Bedrijven die acties voorop stellen en die vervolgens niet uitvoeren, worden hier niet voor gesanctioneerd. De opgegeven acties zijn intenties, en binden de bedrijven op geen enkele wijze. Aan de andere kant: het getuigt niet van goed bestuur als vastgestelde problemen niet aangepakt worden. Het negeren van mobiliteitsproblemen kan een bedrijf bovendien in een negatieve spiraal brengen. De opgelegde bespreking met de personeelsvertegenwoordigers is een extra aanzet om mobiliteit op de agenda te houden. Zelfs als het bedrijfsbestuur niet de voordelen van mobiliteitsbeleid inziet, dan nog is de kans groot dat het personeel dat anders ziet.

Wie binnen het bedrijf moet de enquête invullen?Elk bedrijf beslist zelf wie de diagnostiek invult. Een sociaal secretariaat kan het indienen van de diagnostiek overnemen, maar de zorg voor een mobiliteitsbeleid blijft bij het bedrijf liggen. Vraag is, of het sop de kolen dan waard is: je steekt er zelf nog steeds veel tijd in (aanleveren mailadressen, vragenlijsten, evaluatie resultaten, keuzes). In de meeste gevallen vult de personeelsverant-woordelijke, de mobiliteitscoördinator of de HR-verantwoordelijke de enquête in. Die kan ook simulaties maken van de kost van mogelijk nieuw in te voeren maatregelen (baten minus kosten).

Hoe lang duurt het invullen?Volgens een VBO-bevraging uit 2013, spenderen vrijwel alle bedrijven er meer dan 1 dag aan. Gemiddeld lag de verwerkingsduur op 3,77 dagen. Reken:een uur inlezen, vier uur om de enquête op te starten, nog eens vier uur om de resultaten te verwerkendrie uur voor de bespreking met de personeels-vertegenwoordigingeen uur om in te dienen op de online toepassingvier extra uren als je eigen vragen wil uitwerken eventueel: werktijd van de IT afdeling of bevraging uitbesteden.

Wat leren we uit die bevraging?Waar je mensen wonen (visualiseer het)Hoe ze komen (kan verrassend zijn – de verdeling per vervoersmiddel wordt modal split genoemd. 80% auto/20% andere is gangbaar, 60/40 is het streefdoel in filegebieden)Welke problemen ze ondervinden (en waar u dus actie rond kan ondernemen, al was het maar uw gemeentebestuur er van op de hoogte brengen)Welke mobiliteitsmaatregelen zinvol kunnen zijn voor uw specifieke situatie

Leert de overheid er ook iets uit?Dat is de bedoeling. Na verwerking van de resultaten zullen de gemeenten en aanbieders van openbaar vervoer op de hoogte gebracht worden van de resultaten. Hopelijk om beleid op te bouwen.

Waar vind je het online formulier? Je kan via deze dwarskijker-blogpost, waar je alle informatie netjes samengebracht vindt. De enquêtetool van de FODDe invullink voor je resultatenDe website waar je het FOD-advies op maat van je bedrijf kan vindenDe wetgevingDe vragenlijstEen powerpoint van de FOD + handleiding

Wat is de uiterste indiendatum?De enquête dient doorgaans uiterlijk 31 januari 2015 ingediend te zijn via de online applicatie. Een klein aantal organisaties blijft op de papieren versie aangewezen, maar dat zijn de uitzonderingen.Om alle gegevens aan een rustig tempo te verzamelen en te verwerken, begin je er best in juni al aan.Nog niet begonnen? Geen zorg. Dat komt nog goed. Maar je kan niet langer wachten: om de timing te halen, moet je uiterlijk in oktober je data verzamelen.

In juni beginnenIn januari indienen

Hoe verzamel je de nodige gegevens?De meeste vakken rond de identificatie van het bedrijf kunnen makkelijk ingevuld worden: gegevens van de directeur, contactpersoon mobiliteit, Situering van de hoofdzetel, Situering van de vestigingen. De vakken die teruggaan op uurroosters of prikklokgegevens kunnen door de personeelsverantwoordelijke ingevuld worden, maar vaak zal die dat geen echt fijne klus vinden. Bovendien zijn de gegevens over het gebruikte vervoersmiddel niet beschikbaar, en is er zo geen objectieve basis om beleid rond mobiliteit in woon-werkverkeer op te enten;Daarom is het zinvol om een bedrijfsinterne enquête te organiseren. Deze levert dan alle nodige informatie aan voor de diagnostiek en is een prima voorbereiding voor een mobiliteitsbeleid inzake woon-werk.

Overweeg om de enquête doelbewust iets ruimer te maken dan de minimale informatie die u voor de diagnostiek nodig heeft. De extra vragen stellen u in staat ook feedback te ontvangen met het oog op een start met strategisch mobiliteitbeleid. Heeft u geen tijd en de IT-v erantwoordelijke evenmin? Wil u problemen met firewalls vermijden? Overweeg dan de enquête voor een klein bedrag aan uitrit4 uit te besteden. U krijgt dan niet alleen de resultaten overzichtelijk aangeleverd, maar we bezorgen u ook een visualisering van die resultaten, een analyse en aanbevelingen.

Waar vindt u hulp ?Bij de FOD zelfBij uw interne of externe mobiliteitscoördinatorBij Uitrit4Bij uw fiscalist-boekhouder (voor de fiscale voordelen van openbaar vervoer, fiets, collectief vervoer)Bij uw sociaal secretariaat (geldt niet voor elk secretariaat in dezelfde mate)

Tot slot…U bent aan het einde van deze slideshow gekomen. Heeft u vragen over de inhoud? Dan kan u terecht op info@uitrit4.be.Ik hoop alvast dat u deze toelichting nuttig vond, en dat ze u verder helpt in het maken van mobiliteitsvriendelijke keuzes binnen uw bedrijf of organisate…